Dr. Vincent van der Vinne (1964) studeerde geschiedenis aan de universiteit van Nijmegen en promoveerde op een studie naar de opkomst van de auto en de invloed daarop van gebruikers, ondernemers en overheid.
Inmiddels doet hij al meer dan dertig jaar onderzoek naar de geschiedenis van de auto in Nederland. Ook jureert hij op Concours d’Elegance, verzorgt hij lezingen en schrijft hij boeken over dit onderwerp. In september 2021 verscheen zijn boek ‘125 jaar auto in Nederland’. Een mooie aanleiding om hem te bevragen over memorabele momenten in de geschiedenis van de auto, de toekomst van mobiliteit en of de hedendaagse auto op zijn retour is.
Wat is het meest memorabele moment uit de 125-jarige geschiedenis van de auto?
‘De omslag in politiek Den Haag tussen 1970 en 1975 waarvan de gevolgen nog altijd merkbaar zijn in het beleid. Tot die tijd wilden linkse partijen dat auto’s verspreid werden onder de gewone man. Het was dan ook PvdA-leider Joop den Uyl die verkondigde “iedere arbeider zijn eigen auto”. Tussen 1970 en 1975 veranderde links langzaam van koers. Ze wilden onder meer het openbaar vervoer stimuleren. Dit had te maken met een rapport van de Club van Rome en een rapport van het NEI. Beide waren kritisch op de groei van autogebruik en de gevolgen voor het milieu en de inrichting van ons land. Rechts vond dat men geld had voor een auto, of niet. VVD-leider Hans Wiegel besloot op te komen voor de gewone man die meer hechtte aan het pasverworven bezit van een auto dan aan wazige ideologieën van links. Dit zorgde er wel voor dat beleidsverandering t.a.v. de auto – zoals de invoering van de kilometerheffing – uit kon draaien op politieke zelfmoord. Tegelijkertijd hoefde links zich niet sterk tegen de auto te manifesteren. Hiermee waren immers geen kiezers te halen, alleen maar te verliezen. Dit zie je nog altijd terug in het huidige beleid, waar miljarden werden besteed aan verduurzaming van de auto.’
In de ondertitel van het boek staat dat de auto op zijn retour is…
‘De ondertitel verwijst naar de conventionele auto die al 125 jaar op benzine of diesel rijdt. Deze zal echter verdwijnen. De politiek heeft zich namelijk voorgenomen om de verkoop van nieuwe conventionele auto’s te gaan verbieden. Ook autofabrikanten hebben aangekondigd de ontwikkeling van deze auto te stoppen en fabricage af te schalen. De toekomst is – zoals die er nu uitziet – voor de elektrische auto (op accu of waterstof) en gaat de conventionele auto vervangen. Wanneer is onduidelijk. Vooralsnog heeft de ontwikkeling van een waterstof-systeem meer tijd nodig om op grote schaal duurzaam te produceren, op te slaan en te distribueren.’
Is de toekomst dan elektrisch?
‘De elektrische auto kán de conventionele auto vervangen. Maar het is de vraag of er überhaupt sprake zal zijn van vervanging of verandering. Auto’s waren nog nooit zo goedkoop. Niet zo gek dat er steeds meer bijkomen. Voor € 500 koop je al een 20 jaar oude en gebruikte auto met 400.000 km op de teller, waarmee je de komende jaren nog zo’n 100.000 km rijdt. Kan de automobielindustrie straks elektrische auto’s maken voor € 10.000 euro? En zijn er straks gebruikte elektrische auto's te koop voor € 500 of hebben batterijen een hogere restwaarde dan de auto? En hoe zit het met de beschikbaarheid van schaarse metalen?’
‘We stappen niet over op de elektrische auto omdat dit een beter product is, maar omdat we te maken hebben met een mondiale klimaatcrisis. Wij kunnen onze auto’s wel willen vervangen door elektrische maar als het de verduurzaming op andere terreinen of plaatsen benadeelt, dan levert het onderaan de streep weinig op. In feite zit iedereen in deze wereld in hetzelfde bootje waar de één meer ruimte inneemt dan een ander. Nu dat dreigt te zinken heeft het weinig zin om een plekje te zoeken dat droger is en te denken dat dát de oplossing biedt. We moeten met elkaar aan oplossingen werken, om het bootje drijvende te houden.'
Kijkend naar de toekomst van mobiliteit in het algemeen; is er dan ruimte voor mobiliteitsoplossingen als de hyperloop of Pal-V?
‘Hoe de mobiliteit er in de toekomst uit zal zien, hangt af van de beschikbaarheid en kostprijs van duurzame energie. Onder de invloed van de ruime beschikbaarheid van zeer goedkope energie – olie – ontwikkelde de mobiliteit zich flink. Daar moet afscheid van worden genomen. Er moet gekeken worden naar een oplossing om de auto door een elektrische te vervangen, maar we moeten ook kijken naar het autosysteem zelf. Dat is gebaseerd op het tijdperk van overvloedige en goedkope olie. Vliegende auto’s en transport via buizen zijn geen nieuwe ideeën. Het verschil zit erin dat ze nu beter uitvoerbaar zijn. Persoonlijk vind ik Pal-V achtige oplossingen meer van voortborduren op het verleden, dan inspelen op de toekomst. Als iets veel energie kost, dan is dat wel vliegen.'
Welke technologische ontwikkelingen zijn zorgwekkend?
‘Waarom moeten personenauto’s meer vermogen hebben dan sportauto’s uit het recente verleden? Personenauto’s worden begrensd op 250 km/h - terwijl je dat bijna nergens mag rijden. In plaats van dit te beëindigen, zie je eenzelfde ontwikkeling onder elektrische auto’s: een Tesla die de prestaties van een moderne Porsche evenaart en een strijd op de Nürburgring om wie de snelste is. Ik zou liever zien dat maximumsnelheden de leidraad zijn voor de productie. Dat scheelt grondstoffen, energie en mensenlevens!’
‘125 jaar auto in Nederland’ is een mooi cadeau voor de feestdagen. Voor wie is het geschikt?
‘Het boek gaat over de opkomst en groei van de auto in ons land. Over hoe we van 1 tot ruim 8 miljoen auto’s zijn gekomen. Die geschiedenis wordt beschreven en verklaard. Het boek geeft veel boeiende informatie en zal de lezer vaak verrassen. Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van de auto van ons land, zal het graag lezen.'