We kennen allemaal Booking.com, Thuisbezorgd.nl en Spotify of Netflix. Zij bieden hun diensten aan via een app of digitaal platform. Gebruikers worden daarmee volledig bediend volgens hun eigen voorkeuren. Bovendien kan er meteen iets geboekt of betaald worden. Het werkt volgens het ‘as a Service’-concept. Dit bestaat ook in mobiliteitsland: Mobility-as-a-Service.
Mobility-as-a-Service (MaaS) is nog niet zo bekend als de bovengenoemde voorbeelden. De experts zijn vrijwel allemaal van mening dat het nog in de kinderschoenen staat, maar er wordt hard gewerkt om het concept vorm te geven. ALD Automotive vindt het zonder meer een interessante ontwikkeling en vroeg een aantal experts naar de status en potentie van MaaS in Nederland.
Sebastiaan van der Hijden, strategisch adviseur en cluster coördinator Smart Mobility en Deelmobiliteit bij gemeente Utrecht
“Voor mij is het ideaalplaatje van MaaS een persoonlijke reisassistent die zorgt voor snel, comfortabel en betaalbaar reizen, waarbij je nooit misgrijpt op deelvervoer en je een naadloze reis kunt maken. Op dat moment kan de eigen auto, die toch al zo vaak stilstaat, voorgoed de deur uit. De belofte van MaaS is groot, maar zover zijn we helaas nog lang niet. Voor het bieden van ‘mobiliteitsgarantie’ is het te vroeg en gedragsverandering is een taai proces.
Als gemeente willen we uiteraard voorkomen dat inwoners of bezoekers in de spits in hun eentje in een privéauto gaan rijden. MaaS kan ons daarbij helpen. Als het lukt om de MaaS ‘knoppen’ op een juiste manier in te stellen, kan het ook publieke doelen dienen, dus slimmer reizen door gebruik van gezonde en duurzame vervoerswijzen, op minder drukke momenten. We weten waar we naartoe willen. Maar de eerstkomende jaren draait het vooral nog om proberen en leren. In Utrecht bieden we daar alle ruimte toe!”
Eric Mink, programmamanager MaaS bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
“Voor Nederland is MaaS veel meer dan een slimme reis-app waarin een paar vervoersopties worden gebundeld. De consument wil zoveel mogelijk ontzorgd worden en een groot aanbod direct kunnen plannen, boeken en betalen. Die apps waren er nog niet. MaaS is voor ons als overheden een middel en niet een doel. Via het MaaS-programma streven samenwerkende overheden en MaaS-dienstverleners en vervoerders ernaar om realtime te leren sturen op zaken als duurzaamheid, leefbaarheid, verkeersveiligheid, bereikbaarheid en andere overkoepelende beleidsdoelen. De zeven door private partijen ontwikkelde nationale apps gaan de komende tijd “live”. Bij deze publiek-private samenwerking staat een aantal principes centraal zoals samen data delen en standaardisatie in de gegevensuitwisseling. We versterken elkaar en leren samen over de behoefte van de reiziger en de impact van MaaS op het mobiliteits(eco)systeem.
Op basis van de ervaringen komen we erachter wat de spelregels voor de toekomst zijn; wat is het beste voor bedrijven, zowel MaaS-aanbieders als vervoersbedrijven, en wat is de kwaliteit die daarbij hoort? Er werd altijd veel naar Scandinavië gekeken, maar ik zie dat wij in Nederland bij de voorlopers beginnen te horen en dat er ook nadrukkelijk naar ons wordt gekeken omdat het nationale en publiek-private karakter met standaardisatie uniek zijn.”
Menno van der Linden is adviseur en gedragsexpert bij mobiliteitsadviesbureau & Morgen/Syndesmo
“In grote steden zie je dat door gebrek aan parkeerruimte het autobezit afneemt en inwoners meer openstaan voor deelmobiliteit. Dat is al een voorfase van MaaS. Maar mensen veranderen niet zomaar hun gedrag. Je moet ook gedragsinterventies doen, en mensen bijvoorbeeld belonen voor het goede gedrag. Volwaardig MaaS moet je stapje voor stapje integreren, mensen moeten namelijk wel wennen aan deze andere manier van mobiliteit. Begin met iets herkenbaars, zoals het concept van 9292 voor openbaar vervoer en faciliteer dan steeds meer functionaliteiten van MaaS. Persoonlijk toegespitste interventies zijn enorm belangrijk. Pakt men vaak de tram, adviseer deze doelgroep dan om ook eens de deelfiets te pakken. Hoe vaker een reiziger een bepaalde vervoersmogelijkheid benut, hoe groter de kans dat het een aangename en vertrouwde ervaring wordt.
Denk aan de ov-chipkaart; MaaS avant la lettre! De ov-chipkaart had ook eerst wat voeten in de aarde, maar inmiddels is dit echt goed geïntegreerd. Zeker als je dit vergelijkt met Duitsland. Daar is digitaliseren nog niet bepaald ingeburgerd; daar moet je voor elke vervoerder een ander kaartje kopen, dat je ook nog eens fysiek moet afrekenen. Dat is een grote drempel, wat ervoor zorgt dat je als makkelijk de eigen auto pakt. Neem de barrières voor MaaS zoveel mogelijk weg, dan is het een kansrijk concept. Je ziet echt dat wij in Nederland voorop lopen en dat moeten we nu gaan uitbreiden.”
Meerten van Hooijdonk, Business Manager ALD Move, de MaaS-oplossing voor leaserijders van ALD Automotive
“Micromobiliteit is in Nederland al goed ingericht. Je kunt al via een app een scooter of een fiets huren. Maar het huren van een scooter is nog geen MaaS-oplossing. De bedoeling is dat je alles aan elkaar koppelt. Dat wordt momenteel nog niet volledig benut. Bedrijven zijn nog aan het proeven aan het MaaS-concept. De overheid is ondertussen druk om een level playing field en bijbehorende standaarden te creëren. Zo is er uiteindelijk een basis waarop allerlei vervoersaanbieders worden aangesloten, zodat er een eerlijke markt ontstaat.
Wij zien bedrijven die er al mee gestart zijn, maar die zich vooral richten op de consument. Voor de zakelijke reiziger zie je nog niet veel, en juist daar richten wij ons op. De ideale MaaS-oplossing is een oplossing die voldoet aan de wensen van je medewerkers en die bijdraagt aan je eigen bedrijfsdoelen.”
Meer weten? Download dan ons whitepaper over MaaS
